Αυτό και άλλα 5 βασικά ερωτήματα, που καίνε τις μανούλες, έρχομαι να σας απαντήσω με τη βοήθεια του ειδικού!
Πριν από λίγες μέρες έγραψα ένα θέμα, όπου μοιράζομαι τον προβληματισμό μου για τα διδυμάκια μου και για το πώς θα καταφέρω, να τους κόψω την πάνα, ενώ ταυτόχρονα σας αποκαλύπτω τα «μυστικά», που με βοήθησαν, να κόψω την πάνα στην κόρη μου και που για μένα αποδείχτηκαν σωτήρια!
Το συγκεκριμένο θέμα είχε τόση απήχηση και τόσο ενδιαφέρον από φίλες μανούλες και δέχτηκα τόσα μηνύματα με απορίες και ερωτήσεις από μαμάδες, που βρίσκονται σε αυτή τη διαδικασία (ή και λίγο πριν και προσπαθούν, να προετοιμαστούν σωστά), που αποφάσισα να γράψω ένα θέμα πιο κατατοπιστικό, ώστε να απαντήσω σε όλα σας τα ερωτήματα.
Φυσικά, όμως, δε θα μπορούσα να το κάνω μόνη μου αυτό και έτσι στις ερωτήσεις μας απαντάει ένας ειδικός επί του θέματος. Ο παιδίατρος και Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ., Καραμπατάκης Νίκος.
- Σε ποια ηλικία ένα παιδάκι είναι έτοιμο, ώστε να ξεκινήσουμε τη διαπαιδαγώγηση της τουαλέτας;
Συνήθως η διακοπή της πάνας γίνεται μεταξύ των 18 με 30 μηνών. Τα περισσότερα παιδάκια κόβουν την πάνα γύρω στα 2.5 έτη και «καθαρίζουν» τελείως γύρω στα 3 χρόνια. Σε καμία περίπτωση, πάντως, δεν πρέπει να πιέσουμε το παιδάκι πριν τους 18 μήνες. Το βασικό, που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι κανένα παιδί δεν είναι ίδιο με το άλλο και δεν πρέπει να το συγκρίνουμε με παιδάκια γνωστών μας, ούτε ακόμη και με τα αδέρφια τους.Ένα άλλο βασικό,είναι ότι συνήθως τα κοριτσάκια μαθαίνουν την χρήση της τουαλέτας πριν από τα αγόρια.
2) Πώς μπορώ να καταλάβω, ότι το παιδί μου είναι έτοιμο;
Κάποιες βασικές ενδείξεις είναι, όταν το παιδί μπορεί να περπατήσει με άνεση και να τρέξει, μπορεί να καθίσει κάτω και να σηκωθεί με ευκολία. Επίσης, όταν έχετε εντοπίσει ότι μένει στεγνό για αρκετή ώρα και όταν έρθει η ώρα να ουρήσει, ουρεί αρκετή ποσότητα. Αυτό μας δείχνει, ότι το παιδάκι έχει ξεκινήσει να ελέγχει την κύστη του. Ακόμη, όταν έχει κενώσεις σε σταθερή ώρα της ημέρας.
Άλλη μια σημαντική ένδειξη είναι, όταν το παιδί γνωρίζει τη διαδικασία της ούρησης και της αφόδευσης, καταλαβαίνει τι ακριβώς συμβαίνει και ξέρει να ονομάζει τις διαδικασίες. Δηλαδή, όταν λέει, έκανα πιπί ή έκανα κακά και καταλαβαίνει ακριβώς τι σημαίνει αυτό. Γενικά, όταν το παιδί καταλαβαίνει και εκτελεί τις οδηγίες σας.
Κάποιες βασικές πληροφορίες, που πρέπει να γνωρίζετε είναι ότι τα παιδιά ελέγχουν πρώτα τους σφικτήρες του εντέρου το βράδυ, μετά ελέγχουν τους σφικτήρες του εντέρου την ημέρα, στη συνέχεια ελέγχουν τους σφικτήρες της κύστης την ημέρα και τέλος ελέγχουν τους σφικτήρες της κύστης το βράδυ.
Μπορείτε επίσης να παρατηρήσετε, εάν το παιδί έχει τάσεις να σας μιμηθεί σε καθημερινές διαδικασίες. Αν για παράδειγμα, θέλει να σας μιμηθεί στο βούρτσισμα των δοντιών, αυτό είναι ένα καλό πρώτο βήμα.
Πολύ βασικό, ακόμη, είναι να έχει ξεκινήσει να σας ζητάει να το αλλάξετε, όταν λερωθεί η πάνα του. Είναι το πρώτο βήμα για την επίγνωση της κατάστασης.
Ακόμη πρέπει να φροντίσουμε, να μην ξεκινήσουμε τη διαδικασία της εκμάθησης, σε περίοδο, που το παιδί βιώνει και άλλες αλλαγές στην καθημερινότητά του και μαζί με αυτές και το αντίστοιχο στρες, που συνεπάγεται από αυτές, όπως για παράδειγμα, αν μόλις απέκτησε αδερφάκι ή αν μόλις ξεκίνησε το σχολείο.
Εξίσου σημαντικό είναι να μην δοκιμάσετε να συμπέσει αυτή η διαδικασία της εκμάθησης της τουαλέτας, μαζί με κάποια άλλη “εκμάθηση”, όπως για παράδειγμα τη διαδικασία να του κόψετε το μπιμπερό ή την πιπίλα το ίδιο χρονικό διάστημα. Επιλέξτε ένα βήμα κάθε φορά.
3) Τι μπορούμε να κάνουμε, για να διευκολύνουμε την εκπαίδευσή του;
Αφήστε το παιδάκι σας να σας δει, όταν πηγαίνετε στην τουαλέτα, για να εξοικειωθεί με τη διαδικασία και εξηγήστε του με απλά λόγια τι ακριβώς συμβαίνει. Μάθετέ το να ονομάζει την ούρηση και την αφόδευση. Να λέει κάνω τσίσα ή κακά και να το εννοεί.
Πολύ σημαντικό είναι να μη μαλώνετε το παιδί, όταν «τα κάνει πάνω του» και να μην το προσβάλλετε, επειδή έχει καθυστερήσει να βγάλει την πάνα.
4) Όταν ξεκινήσει η εκπαίδευση, ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσουμε;
Αρχικά, δείξτε το γιογιό στο παιδάκι σας και μάθετέ του πώς να το χρησιμοποιεί. Βάλτε το να κάθεται πολλές φορές εκεί, για να αρχίσει να νιώθει άνετα και ας μην κάνει τίποτα αρχικά. Αν τα καταφέρει και ουρήσει ή αφοδεύσει, δείξτε του τη χαρά σας.
Καλό θα είναι να ξεκινήσετε τις επισκέψεις στην τουαλέτα περίπου ένα 20λεπτο, αφότου το παιδάκι πιεί ή φάει. Αν δε γίνει κάτι στο πρώτο 5λεπτο, φεύγετε και λέτε δεν πειράζει, θα δοκιμάσουμε σε λίγο.
Βοηθάει πολύ την εκμάθηση, να αφήσετε το παιδάκι σας χωρίς πάνα (με βρακάκι μόνο), για κάποια ώρα κάθε μέρα. Έτσι θα αρχίσει να συνειδητοποιεί τι γίνεται, από πού βγαίνουν τα ούρα και τα κακά του και σιγά σιγά θα αντιληφθεί, ότι μπορεί να ζητάει να πηγαίνει στην τουαλέτα, μόλις καταλάβει ότι πρόκειται να συμβεί αυτό. Εννοείται θα έχετε «ατυχήματα», οπότε συνηθίζουμε να λέμε, ότι η ιδανική εποχή για την εκμάθηση είναι η άνοιξη και ακόμη περισσότερο το καλοκαίρι, που τα παιδάκια κυκλοφορούν με λίγα και ελφαριά ρουχαλάκια.
Μόλις συμβεί, ωστόσο, το «ατύχημα» δεν πρέπει να μαλώσετε το παιδί, αλλά αντίθετα πρέπει να το πάτε στο γιογιό και να του εξηγήσετε πως δεν πειράζει και πως την επόμενη φορά θα προλάβετε.
Αφού ξεκινήσετε τη διαδικασία με το βρακάκι και αρχίζει να έχει επιτυχία, καλό είναι να το διατηρήσετε και να χρησιμοποιείτε πάνα, μόνο για το βράδυ. Εφοδιαστείτε με τα κατάλληλα αδιάβροχα πανιά, τα οποία θα τοποθετήσετε κάτω από το σεντόνι. Κάποια παιδάκια κόβουν και τη βραδινή πάνα σχεδόν αμέσως, ενώ άλλα αργούν περισσότερο.
5) Τι να προτιμήσουμε; Γιογιό ή λεκανίτσα στην τουαλέτα;
Αυτό είναι καθαρά θέμα επιλογής του γονιού. Το ιδανικό, ωστόσο, είναι η λεκανίτσα στην τουαλέτα, έτσι ώστε να μη χρειάζεται στη συνέχεια το παιδί να περάσει και δεύτερο μεταβατικό στάδιο εκμάθησης, από το γιογιό στη λεκάνη. Φροντίστε, ωστόσο, να του βάλετε ένα σκαμνάκι κάτω από την τουαλέτα, ώστε να ακουμπάει τα ποδαράκια του και να μπορεί να ανεβαίνει μόνο του, για να μη φοβάται.
6) Τα αγοράκια πώς ξεκινάνε να ουρούν; Όρθια ή καθιστά;
Καθιστά. Πρέπει πρώτα το αγοράκι να μάθει αποτελεσματικά τη διαδικασία της τουαλέτας, να εδραιωθεί μέσα του το γεγονός, ότι δε φοράει πια πάνα, να εξοικειωθεί πλήρως με αυτό και στη συνέχεια να μάθει να ουρεί όρθιο, όταν πια θα μπορεί να το διαχειριστεί το ίδιο σαν διαδικασία.
Έξυπνες συμβουλές:
Πολύ σημαντική είναι η μέρα, που θα ξεκινήσει η εκμάθηση. Αν και οι δυο γονείς εργάζονται, είναι καλύτερο η εκμάθηση να ξεκινήσει Σαββατοκύριακο, που θα βρίσκονται στο σπίτι, καθώς είναι πιο αποτελεσματικό, αν γίνει από τους ίδιους τους γονείς και με αυτόν τον τρόπο το παιδί θα νιώσει μεγαλύτερη ασφάλεια.
Ένα σημαντικό δέλεαρ για τα παιδάκια είναι το βρακάκι! Όσο απλό και αν ακούγεται αυτό, πολλά παιδάκια κατάφεραν να κόψουν την πάνα με αυτόν τον εύκολο και απλό τρόπο! Αγοράστε στο παιδί όμορφα βρακάκια με τους αγαπημένους τους ήρωες και πείτε τους, ότι θα τα φορέσουν μόνο, όταν μάθουν να πηγαίνουν στην τουαλέτα!
Ένα ακόμη έξυπνο τρικ είναι, όταν καθίσει το παιδάκι στο γιογιό, να ανοίξουμε τη βρύση. Πολλά παιδάκια τα βοηθάει το τρεχούμενο νερό να ουρήσουν.
Επίσης, μπορείτε να τα δελεάσετε με την ηλικία. Όλα τα παιδάκια θέλουν να νιώθουν μεγάλα. Εξηγήστε τους πως τα μεγάλα παιδάκια πηγαίνουν στην τουαλέτα, όπως και ο μπαμπάς και η μαμά, που είναι μεγάλοι.
Ειδικά με τη μαμά και το μπαμπά τα παιδιά έχουν ισχυρές τάσεις μιμητισμού, επομένως το να κάνουν κάτι όπως οι γονείς τους είναι για αυτά ένα μεγάλο κίνητρο.
Τέλος, πολύ βασικό είναι, όταν και εφόσον καταφέρουμε και μάθουμε στο παιδάκι μας την τουαλέτα, να το μάθουμε να κατεβάζει τα ρουχαλάκια του μόνο του και κυρίως να το μάθουμε πώς να σκουπίζεται (πάντα από μπροστά προς τα πίσω), να πετάει τα σκουπίδια στο καλαθάκι, να τραβάει το καζανάκι και το κυριότερο να πλένει πολύ καλά τα χεράκια του!!
Καραμπατάκης Νίκος, Παιδίατρος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ.
